Bạn là tân sinh viên, vừa chân ướt chân ráo lên thành phố học tập? Bạn hiểu những lo toan chi phí và đang rất muốn kiếm thêm thu nhập để phụ giúp bố mẹ, san sẻ bớt gánh nặng cho gia đình? Đừng để bản thân trở thành nạn nhân của các trung tâm gia sư “ma” lừa đảo, mất oan số tiền cọc 300-500k để “tiền mất tật mang”. Bài viết này sẽ là cẩm nang chi tiết về cách làm gia sư cho sinh viên, giúp bạn nhận diện, tránh xa các trung tâm lừa đảo, đồng thời hướng dẫn bạn phương pháp dạy hiệu quả để học sinh tiến bộ vượt bậc cũng như làm sao để tự tin thỏa thuận được mức học phí cao xứng đáng.
1 Quy trình cách làm gia sư cho sinh viên từ A-Z
Làm gia sư không chỉ giúp bạn ôn lại kiến thức, rèn luyện kỹ năng mềm mà còn là cách tuyệt vời để có thêm thu nhập, tự trang trải chi phí và quan trọng hơn cả, là phụ giúp bố mẹ trang trải cuộc sống ngay từ những năm đầu đại học đầy ý nghĩa. Dưới đây là quy trình chi tiết từ A đến Z dành riêng cho các bạn sinh viên năm nhất:
Bước 1: Đánh giá bản thân và xác định năng lực
Trước khi bắt tay vào tìm lớp, điều quan trọng nhất là bạn cần hiểu rõ mình có gì và có thể làm gì. Hãy tự đặt ra những câu hỏi sau để đánh giá đúng nhất về khả năng của mình:
- Bạn mạnh về môn nào? Hãy chọn các môn bạn tự tin nhất, thường là các môn cấp 2, cấp 3 mà bạn vừa hoàn thành xuất sắc (Toán, Lý, Hóa, Văn, Anh…).
- Bạn dạy được khối lớp nào? Thường sinh viên năm nhất sẽ dạy các lớp dưới mình (lớp 6-12). Đừng ôm đồm những lớp quá cao so với năng lực hiện tại.
- Điểm mạnh của bạn là gì? Kiên nhẫn, giải thích dễ hiểu, có phương pháp học tốt, hay gần gũi với học sinh? Nhận diện để phát huy.
- Thời gian biểu của bạn thế nào? Lịch học ở trường có dày đặc không? Xác định rõ các buổi trống có thể dành cho việc đi dạy.
- Mục tiêu của bạn khi làm gia sư? Kiếm tiền (bao nhiêu?), lấy kinh nghiệm, hay thực sự muốn giúp học sinh tiến bộ? Rõ ràng mục tiêu giúp bạn định hướng tốt hơn.
Bước 2: Nghiên cứu và xác định mức lương
Hãy dành thời gian nghiên cứu và tìm hiểu mức lương gia sư trên thị trường đang là bao nhiêu và mức thu nhập bạn có thể kỳ vọng ở khoảng nào.
Tìm hiểu mức lương gia sư thị trường
Hỏi các anh chị khóa trên đã từng làm gia sư, tham khảo trên các hội nhóm, website trung tâm gia sư. Mức lương phụ thuộc vào môn học, khối lớp, kinh nghiệm (của bạn), và địa điểm dạy. Tham khảo mức học phí dưới đây:
- Tiểu học: 120.000 – 200.000 đồng/buổi (90 phút)
- THCS: 150.000 – 250.000 đồng/buổi
- THPT (đặc biệt là lớp 11, 12): 200.000 – 350.000 đồng/buổi
- Luyện thi đại học: 250.000 – 500.000 đồng/buổi.
Xác định mức lương mong muốn của bạn
Dựa trên năng lực, kinh nghiệm (dù là ít ỏi của năm nhất), và thời gian bạn bỏ ra. Đừng đặt quá cao nhưng cũng đừng quá thấp so với giá trị bạn mang lại. Mạnh dạn với mức lương xứng đáng với công sức bạn bỏ ra để có thể đạt được mục tiêu tài chính đã đề ra.
Bước 3: Tìm kiếm lớp gia sư an toàn
Đây là bước quan trọng nhất và cũng là bước nhiều sinh viên năm nhất lo sợ nhất, đặc biệt là nỗi ám ảnh mất tiền cọc 300k – 500k cho các trung tâm kém uy tín. Để tránh những rủi ro có thể xảy ra bạn hãy:
- Hỏi người quen: Cách an toàn nhất là hỏi bạn bè, anh chị khóa trên, thầy cô cũ, hàng xóm… về nhu cầu tìm gia sư. Lớp từ người quen thường đáng tin cậy hơn.
- Các nhóm/diễn đàn uy tín: Tham gia các nhóm tìm gia sư trên Facebook ưu tiên những group phụ huynh tìm gia sư cho con như Hội phụ huynh tìm gia sư cho con, Nhóm tìm gia sư miễn phí (Group phụ huynh).
- Qua các trung tâm gia sư (cần cực kỳ cẩn trọng): hãy tìm những trung tâm gia sư có nhiều lớp, quy trình chuyên nghiệp. Mách bạn một số tips nhận diện trung tâm gia sư uy tín:
- Tìm trung tâm có địa chỉ rõ ràng, thật: Đến trực tiếp văn phòng xem có hoạt động thật không.
- Xem xét kỹ tiền cọc (tiền phí nhận lớp): CẢNH GIÁC CAO với các trung tâm yêu cầu đóng tiền cọc 300k – 500k hoặc hơn chỉ để “nhận thông tin lớp”. Đây là dấu hiệu lừa đảo phổ biến! Tiền cọc nếu có, thường chỉ khoảng 20-30% tháng lương đầu tiên và chỉ đóng sau khi bạn đã gặp phụ huynh/học sinh và chắc chắn nhận lớp. Yêu cầu biên lai rõ ràng.
- Đọc kỹ hợp đồng/giấy giới thiệu: Xem các điều khoản về tiền cọc, thanh toán, trách nhiệm hai bên. Hỏi rõ những gì bạn chưa hiểu.
- Tham khảo đánh giá: Hỏi các sinh viên khác đã từng nhận lớp ở trung tâm đó.
Tham khảo một số trung tâm gia sư uy tín sau:
- Gia sư Việt – Địa chỉ: Số 5, Ngõ 149 Dương Quảng Hàm, Cầu Giấy, Hà Nội
- Gia sư dân trí – Địa chỉ: Tầng 3, số 29 Trần Đăng Ninh, Cầu Giấy, Hà Nội
- Gia sư Bảo Bình – Địa chỉ: 54 Định Công Thượng, Hoàng Mai, Hà Nội
Bước 4: Chuẩn bị hồ sơ ứng tuyển
Khi đã tìm thấy những cơ hội phù hợp hoặc có nơi giới thiệu tiềm năng, bước tiếp theo là tạo ấn tượng tốt đầu tiên bằng cách chuẩn bị một “hồ sơ” về bản thân.
- Chuẩn bị “Hồ sơ gia sư”: Thông tin cá nhân, trường/khoa đang học, thành tích học tập (đặc biệt là các môn sẽ dạy – điểm thi đại học, điểm tổng kết cấp 3 là lợi thế của năm nhất), kinh nghiệm (nếu có, kể cả kinh nghiệm giúp bạn bè học tập), các kỹ năng mềm (giao tiếp tốt, kiên nhẫn…), thời gian rảnh, mức lương mong muốn.
- Viết tin ứng tuyển/giới thiệu bản thân: Ngắn gọn, chuyên nghiệp, làm nổi bật thế mạnh và sự nhiệt tình của bạn.
Tham khảo một số mẫu hồ sơ sinh viên được các trung tâm gia sư và phụ huynh đánh giá cao:
Bước 5: Phỏng vấn và thỏa thuận
Hồ sơ đã chuẩn bị, bạn đã gửi đi hoặc trung tâm đã liên hệ. Bước tiếp theo là buổi gặp mặt trực tiếp để trao đổi và đi đến thống nhất.
- Qua trung tâm: Họ sẽ hẹn bạn lên làm việc, có thể có bài test kiến thức. Hãy tự tin và trung thực về năng lực.
- Gặp trực tiếp phụ huynh: Đây là buổi gặp mặt quan trọng nên bạn hãy chuẩn bị trang phục lịch sự, phù hợp. Sau đó hãy giới thiệu bản thân, hỏi kỹ về học lực của học sinh và mong muốn của phụ huynh:
- Giới thiệu bản thân: nhấn mạnh các điểm mạnh phù hợp với yêu cầu của phụ huynh/học sinh (ví dụ: vừa trải qua kỳ thi đại học nên hiểu rõ tâm lý học sinh, nắm vững kiến thức nền tảng…).
- Hỏi: Tìm hiểu kỹ về học sinh (lực học, mục tiêu, tính cách…), mong muốn của phụ huynh, thời gian dạy, địa điểm, và quan trọng nhất là hình thức & thời gian THANH TOÁN LƯƠNG.
- Thỏa thuận lương: Mạnh dạn đề xuất mức lương mong muốn dựa trên nghiên cứu của bạn ở mục B. Thỏa thuận rõ ràng về các buổi nghỉ, dạy bù…
Bước 6: Ký hợp đồng
Buổi phỏng vấn và thỏa thuận đã diễn ra tốt đẹp. Để đảm bảo mọi thứ rõ ràng và bảo vệ quyền lợi của bạn (đặc biệt là về mặt tài chính, tránh bị chậm lương hoặc quỵt lương), hãy xem xét và đưa ra các điều khoản rõ ràng trong hợp đồng.
- Nhận lớp qua trung tâm: Nếu bạn nhận lớp qua trung tâm hãy đọc, hiểu và ký hợp đồng (hãy đọc thật kỹ để đảm bảo quyền lợi của mình). Đảm bảo bạn giữ một bản.
- Nhận lớp trực tiếp với phụ huynh: Dù không có hợp đồng giấy tờ, hãy thỏa thuận thật rõ ràng về:
- Môn học, khối lớp, số buổi/tuần, thời lượng mỗi buổi.
- Mức lương và thời gian thanh toán (ví dụ: thanh toán 1 lần vào cuối tháng, sau buổi dạy cuối cùng của tháng).
- Các trường hợp nghỉ dạy, dạy bù.
Bước 7: Chuẩn bị buổi dạy đầu tiên và các buổi dạy tiếp theo
Mọi thủ tục đã xong, lớp học đã là của bạn! Hãy tự tin bước vào buổi dạy đầu tiên và các buổi tiếp theo. Công việc chính của bạn là truyền đạt kiến thức và tạo động lực cho học sinh.
- Tìm hiểu sâu hơn về học lực hiện tại của học sinh: Hỏi phụ huynh/học sinh về bài gần nhất trên lớp, phần kiến thức đang gặp khó khăn nhất để chuẩn bị tài liệu, nội dung ôn tập.
- Đúng giờ và tạo không khí thoải mái: Luôn luôn đến đúng giờ hoặc sớm hơn một chút. Không khí buổi học nên nhẹ nhàng và ít áp lực, căng thẳng.
- Kiểm tra & Giảng bài: Bắt đầu bằng việc hỏi bài cũ hoặc kiểm tra kiến thức liên quan đến bài mới. Giảng bài chậm rãi, dễ hiểu.
- Luyện tập: Cho học sinh làm bài tập ngay sau khi học lý thuyết để củng cố. Giao bài tập về nhà phù hợp.
- Trao đổi với phụ huynh: Sau buổi dạy, dành 1-2 phút báo cáo nhanh tình hình học tập của học sinh và buổi dạy hôm đó.
2 2. Hướng dẫn một số phương pháp giảng dạy giúp học sinh hiểu bài nhanh chóng
Bạn đã biết cách tìm lớp gia sư an toàn theo quy trình A-Z. Tuy nhiên, để trở thành một gia sư giỏi, giữ lớp lâu dài và thực sự giúp học sinh tiến bộ, bạn cần trang bị cho mình những phương pháp giảng dạy hiệu quả. Áp dụng các phương pháp dưới đây, chúng tôi cam kết sẽ giúp học sinh của bạn hiểu bài nhanh chóng và tiến bộ vượt bậc.
Phương pháp 1: Giải thích đơn giản nhưng có cấu trúc
Đừng dùng ngôn ngữ quá hàn lâm hay phức tạp. Hãy “dịch” kiến thức từ sách giáo khoa sang ngôn ngữ gần gũi, dễ hiểu nhất với học sinh. Điều này giúp học sinh dễ dàng hình dung, liên kết kiến thức và không bị ngợp trước thông tin mới.
Cách làm:
- Sử dụng các ví dụ, hình ảnh quen thuộc trong đời sống hàng ngày để minh họa cho khái niệm trừu tượng.
- Vẽ sơ đồ, biểu đồ, hình ảnh minh họa ngay trong vở hoặc trên bảng (nếu có).
- Chia bài giảng thành các phần nhỏ, đi từ khái niệm cơ bản nhất đến nâng cao.
- Sử dụng các từ nối logic (ví dụ: “Đầu tiên là…”, “Tiếp theo…”, “Như vậy, tóm lại là…”).
Phương pháp 2: Sử dụng ví dụ thực tế
Lý thuyết khô khan sẽ dễ nhớ hơn khi được gắn với những ví dụ cụ thể, sinh động, thậm chí là hài hước hoặc liên quan đến sở thích của học sinh. Từ đó kích thích hứng thú, giúp học sinh thấy môn học liên quan đến cuộc sống, ghi nhớ và hiểu sâu hơn.
Cách làm:
- Dạy Toán về tỉ lệ phần trăm? Hãy dùng ví dụ về giảm giá khi mua sắm.
- Dạy Vật Lý về lực? Hãy nói về việc đá bóng hay kéo co.
- Dạy Hóa học về phản ứng? Hãy nói về việc nướng bánh hoặc gỉ sét.
- Dạy Văn về nhân vật? Hãy liên hệ với các nhân vật trong phim, truyện các em yêu thích (phù hợp).
- Hỏi học sinh về sở thích của các em và cố gắng lồng ghép vào ví dụ.
Phương pháp 3: Khuyến khích học sinh dạy lại
Học sinh học tốt nhất khi được tự mình làm, tự mình nói ra và tự mình giải thích. Buộc học sinh phải động não, kiểm tra ngay mức độ hiểu bài của các em, và giúp các em ghi nhớ sâu hơn khi tự mình diễn đạt lại. Kỹ thuật “dạy lại” là một trong những cách học hiệu quả nhất.
Cách làm:
- Thường xuyên đặt câu hỏi gợi mở (không chỉ là câu hỏi “có/không”). Ví dụ: “Em hiểu phần này như thế nào?”, “Tại sao lại ra kết quả này?”, “Nếu thay đổi chỗ này thì sao?”.
- Yêu cầu học sinh tự giải bài tập, trình bày suy nghĩ của mình.
- Đặc biệt hiệu quả: Yêu cầu học sinh “dạy lại” cho bạn một phần kiến thức vừa học bằng ngôn ngữ của các em.
Phương pháp 4: Chia nhỏ kiến thức
Một bài toán khó hay một khái niệm trừu tượng có thể khiến học sinh nản lòng. Hãy chia chúng thành các bước nhỏ, dễ xử lý hơn.
Cách làm:
- Với bài toán phức tạp: Hướng dẫn học sinh chia thành Bước 1, Bước 2, Bước 3…
- Với khái niệm khó: Phân tích thành các thành phần cấu tạo, định nghĩa từng phần rồi mới ghép lại.
- Lần lượt giải quyết từng bước nhỏ một cho đến khi hoàn thành.
Phương pháp 5: Kết hợp lý thuyết và luyện tập
Lý thuyết mà không có thực hành thì dễ quên, bài tập mà không hiểu lý thuyết thì khó giải. Luyện tập giúp củng cố lý thuyết, phát hiện ra những lỗ hổng trong hiểu biết và rèn luyện kỹ năng áp dụng.
Cách làm:
- Giảng lý thuyết xong, cho làm bài tập áp dụng ngay.
- Trong quá trình làm bài tập, liên tục nhắc lại lý thuyết liên quan.
- Cho học sinh làm đa dạng các dạng bài tập khác nhau.
3 3. Tuyệt chiêu phòng tránh các trung tâm gia sư lừa đảo
Đây là nỗi ám ảnh lớn nhất của sinh viên khi tìm lớp qua trung tâm. Thực tế, rất nhiều trung tâm “ma” hoạt động chỉ để thu tiền giới thiệu/tiền cọc rồi biến mất hoặc đưa lớp ảo, lớp không phù hợp.
- Dấu hiệu cảnh báo đỏ: Dấu hiệu lừa đảo rõ ràng nhất là khi trung tâm yêu cầu bạn đóng một khoản tiền lớn (thường 300k – 500k, đôi khi hơn) chỉ để “nhận thông tin lớp” hoặc “giữ lớp”. Tuyệt đối không đóng tiền cọc khi chưa gặp MẶT phụ huynh và học sinh, chưa thống nhất nhận lớp.
- KHÔNG đóng tiền cọc khi chưa gặp phụ huynh và học sinh. Trung tâm uy tín sẽ chỉ thu phí (thường là phần trăm nhỏ của tháng lương đầu) sau khi bạn đã gặp gỡ, trao đổi và cả ba bên (gia sư, phụ huynh, trung tâm) đồng ý nhận lớp.
- Xác minh sự tồn tại của trung tâm: Tìm địa chỉ văn phòng thật, xem các đánh giá trên Google Maps hoặc Facebook (cẩn thận với các đánh giá giả).
- Hỏi kinh nghiệm từ người đi trước: Tham khảo ý kiến của bạn bè, anh chị khóa trên đã từng nhận lớp qua trung tâm đó.
- Đọc kỹ hợp đồng/giấy tờ: Nếu có, hãy đọc cực kỳ cẩn thận các điều khoản về tiền cọc, hoàn tiền, và quyền lợi của bạn trước khi ký. Yêu cầu giải thích rõ những điều chưa hiểu.
- Yêu cầu biên lai rõ ràng: Nếu bắt buộc phải đóng một khoản phí nhỏ (sau khi đã gặp và nhận lớp), hãy yêu cầu biên lai hoặc giấy xác nhận có thông tin đầy đủ của trung tâm.
Bạn đã có trong tay những kiến thức và mẹo thực chiến để tự tin, an toàn và hiệu quả bước vào con đường này. Bằng sự nỗ lực, kiên trì và áp dụng những gì đã học, bạn hoàn toàn có thể xây dựng một công việc gia sư ổn định, không chỉ giúp rèn luyện bản thân, mà còn mang lại nguồn thu nhập ý nghĩa để tự chủ tài chính và biến mong muốn phụ giúp bố mẹ trang trải cuộc sống thành hiện thực một cách đầy tự hào.
