Bãi nhiệm là một thuật ngữ pháp lý quan trọng trong hệ thống chính trị Việt Nam, được sử dụng khi buộc một người giữ chức vụ do bầu cử hoặc bổ nhiệm thôi giữ chức vụ trước khi hết nhiệm kỳ. Để giúp bạn dễ dàng hiểu rõ hơn về bãi nhiệm, bài viết này sẽ giải đáp thông tin chi tiết về: Bãi nhiệm là gì? Bãi nhiệm và miễn nhiệm khác nhau thế nào? Hãy cùng Liên Việt tìm hiểu ngay sau đây!
1 Bãi nhiệm là gì?
Khái niệm bổ nhiệm, miễn nhiệm, bãi nhiệm là gì được để cập tại khoản 5, 6 và 7 – Điều 7 – Luật cán bộ công chức 2008. Theo đó:
Bãi nhiệm là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền buộc người giữ chức vụ do bầu cử hoặc bổ nhiệm không được tiếp tục giữ chức vụ khi chưa hết nhiệm kỳ.
Phân biệt với miễn nhiệm: Miễn nhiệm và bãi nhiệm là hai thuật ngữ pháp lý được sử dụng nhiều nhưng dễ gây nhầm lẫn nếu không hiểu rõ.
- Miễn nhiệm: là việc cán bộ, công chức được thôi giữ chức vụ, chức danh khi chưa hết thời hạn bổ nhiệm hoặc chưa hết nhiệm kỳ.
- Bãi nhiệm: là chế tài kỷ luật áp dụng đối với người được bầu hoặc bổ nhiệm vào chức vụ do bầu cử.
Bãi nhiệm là việc CQNN có thẩm quyền buộc người giữ chức vụ do bầu cử hoặc bổ nhiệm thôi giữ chức vụ trước khi hết nhiệm kỳ.
Để hiểu rõ hơn sự khác biệt giữa miễn nhiệm và bãi nhiệm là gì, có thể tham khảo bảng sau:
| Tiêu chí để phân biệt | Miễn nhiệm | Bãi nhiệm |
| Đối tượng áp dụng | – Cán bộ, công chức | – Cán bộ |
| Khái niệm | – Là việc cán bộ, công chức được thôi giữ chức vụ, chức danh khi chưa hết thời hạn bổ nhiệm hoặc nhiệm kỳ. | – Là việc cán bộ không được tiếp tục giữ chức vụ, chức danh khi chưa hết thời hạn nhiệm kỳ. |
| Khi nào miễn nhiệm, bãi nhiệm? | – Đối với cán bộ:
– Đối với công chức:
|
– Cán bộ vi phạm quy định về Luật Cán bộ, công chức 2008 hoặc vi phạm các quy định khác của pháp luật sẽ bị xem xét bãi nhiệm. |
| Hệ quả pháp lý | – Cán bộ thôi không còn làm việc tại CQNN nữa.
– Công chức sau khi từ chức hoặc miễn nhiệm được bố trí sang vị trí công tác phù hợp chuyên môn, nghiệp vụ hoặc nghỉ hưu, thôi việc. – Công chức xin miễn nhiễm nhưng chưa được đơn vị có thẩm quyền đồng ý thì vẫn phải tiếp tục đảm nhiệm chức vụ, thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn. |
– Không được tiếp tục giữ chức vụ, chức danh nữa. |
Bảng: phân biệt giữa bổ nhiệm – miễn nhiệm – bãi nhiệm
*Cán bộ: người được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm chức vụ và chức danh theo nhiệm kỳ, trong biên chế.
**Công chức: người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh nằm trong biên chế.
Giải đáp: bổ nhiệm-miễn nhiệm-bãi nhiệm là gì?
2 Lý do bãi nhiệm
Sau đây là những lý do bãi nhiệm cụ thể đối với cán bộ:
- Vi phạm pháp luật: Người giữ chức vụ, chức danh vi phạm các quy định của pháp luật hiện hành.
- Vi phạm về phẩm chất đạo đức: Người giữ chức vụ, chức danh có hành vi vi phạm đạo đức, gây ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức và cá nhân.
- Không còn xứng đáng giữ chức vụ được giao: Do năng lực, sức khỏe, hoặc các yếu tố khác, người giữ chức vụ không còn đáp ứng được yêu cầu của công việc.
Xem thêm: Bổ nhiệm là gì? Tiêu chuẩn bổ nhiệm trưởng phòng, phó phòng
3 Quy trình bãi nhiệm
Cơ quan có thẩm quyền bãi nhiệm:
- Đối với các chức vụ cấp cao nhất (Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân): do cử tri hoặc Quốc hội, Hội đồng nhân dân bãi nhiệm (căn cứ theo Điều 40 Luật Tổ chức Quốc hội 2014).
- Đối với các chức vụ cấp tỉnh/thành phố/huyện: do HĐND tỉnh/thành phố/huyện cùng cấp bãi nhiệm.
Quy trình:
- Bước 1: Cơ quan có thẩm quyền xem xét, đánh giá và đưa ra quyết định bãi nhiệm.
- Bước 2: Quyết định bãi nhiệm được công bố công khai.
4 Hậu quả của việc bãi nhiệm
Người bị bãi nhiệm sẽ không được ứng cử, bầu cử trong nhiệm kỳ tiếp theo
Với người bị bãi nhiệm:
- Người bị bãi nhiệm sẽ không được ứng cử, bầu cử vào các cơ quan nhà nước trong nhiệm kỳ tiếp theo.
- Người bị bãi nhiệm có thể bị xem xét xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật hiện hành.
Đối với tổ chức:
- Thực hiện bãi nhiệm giúp đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật và đạo đức trong hoạt động của cơ quan nhà nước.
- Bãi nhiệm người có vi phạm, không hoàn thành đúng chức trách nhằm thắt chặt kỷ cương, nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức.
Ví dụ về việc bãi nhiệm
- Năm 2023, ông X, Chủ tịch UBND huyện Y, bị bãi nhiệm do vi phạm pháp luật về đấu thầu.
- Năm 2024, bà Z, Ủy viên HĐND tỉnh A, bị bãi nhiệm do có hành vi vi phạm đạo đức, gây ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức.
Bãi nhiệm là một biện pháp quan trọng để đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật và đạo đức trong hoạt động của hệ thống chính trị Việt Nam. Việc áp dụng đúng đắn và hiệu quả chế tài bãi nhiệm sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, phục vụ tốt hơn nhu cầu của nhân dân. Mong rằng những nội dung mà chúng tôi cung cấp đã giúp bạn hiểu rõ bãi nhiệm là gì, cũng như phân biệt được sự khác biệt giữa bổ nhiệm và bãi nhiệm.
