Chương trình giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc định hình quá trình giảng dạy và học tập tại các cơ sở giáo dục. Với sự phát triển không ngừng của xã hội, các hệ thống giảng dạy cũng liên tục được cải tiến. Vậy chương trình giáo dục là gì và hiện nay bao gồm những gì? Hãy cùng Liên Việt khám phá!
1 Chương trình giáo dục là gì?
Chương trình giáo dục là hệ thống các mục tiêu, nội dung, phương pháp và đánh giá giảng dạy, được thiết kế nhằm hướng dẫn và phát triển người học trong môi trường giáo dục. Đây là nền tảng để tổ chức và quản lý quá trình dạy và học hiệu quả trong các cơ sở giáo dục.

2 Tầm quan trọng của chương trình giáo dục hiện nay
Trong hệ thống giáo dục hiện đại, chương trình giáo dục có ý nghĩa to lớn trong việc xây dựng nền tảng vững chắc cho quá trình giảng dạy và học tập. Điều này không chỉ tạo ra môi trường học hiệu quả mà còn đáp ứng tốt hơn nhu cầu phát triển của học sinh và yêu cầu của xã hội:
- Đổi mới và cải tiến giáo dục: Đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện chính sách đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo của Nhà nước.
- Căn cứ quản lý chất lượng giáo dục: Những quy định về phẩm chất, năng lực học sinh, nội dung và phương pháp giảng dạy, đánh giá kết quả,… giúp việc quản lý chất lượng giáo dục được rõ ràng và đạt hiệu quả.
- Phát triển toàn diện cho người học: Tạo điều kiện phát triển đầy đầy đủ và hài hòa về thể chất, nhân cách và trí tuệ cho học sinh.
- Trang bị kiến thức và kỹ năng: Giúp học sinh hình thành phẩm chất tốt đẹp và năng lực cần thiết để trở thành công dân có trách nhiệm và người lao động có văn hóa, sáng tạo.
- Kết nối chặt chẽ giữa các cấp học: Tạo sự liên kết thống nhất giữa các cấp và lớp học giúp kế thừa và tiếp nối quá trình phát triển cho người học, bắt đầu từ chương trình giáo dục mầm non đến giáo dục bậc đại học và sau đại học.
- Chương trình giáo dục mở: Tạo điều kiện linh hoạt cho người học, giúp học sinh phát triển một cách toàn diện, phù hợp với nhu cầu xã hội và toàn cầu hóa.

3 Chương trình giáo dục phải đảm bảo những điều kiện nào?
Những điều kiện cần đáp ứng của một chương trình giáo dục là gì? Quy định tại khoản 2 Điều 8 Luật Giáo dục 2019 là căn cứ giải đáp:
- Bảo đảm tính khoa học và thực tiễn: Chương trình giáo dục phải đảm bảo sự liên kết giữa lý thuyết và thực hành, giúp người học có thể áp dụng kiến thức vào thực tế.
- Liên thông và phân luồng trong hệ thống giáo dục: Cần đảm đảm sự liên kết giữa các cấp học và tạo điều kiện thuận lợi cho phân luồng, chuyển đổi giữa các ngành, hình thức giáo dục.
- Đảm bảo bình đẳng giới và hội nhập quốc tế: Chương trình giáo dục cần thúc đẩy bình đẳng giới và tạo cơ hội cho người học hội nhập quốc tế.
- Cụ thể hóa chuẩn kiến thức, kỹ năng: Các yêu cầu về phẩm chất và năng lực người học phải được cụ thể hóa qua sách giáo khoa, giáo trình và tài liệu giảng dạy phù hợp.
- Tổ chức thực hiện theo mô hình linh hoạt: Chương trình giáo dục tổ chức theo năm học đối với giáo dục mầm non và phổ thông, áp dụng phương thức tích lũy mô-đun, tín chỉ đối với giáo dục nghề nghiệp hoặc đại học.
- Công nhận giá trị chuyển đổi kết quả học tập: Kết quả học tập được công nhận và có thể chuyển đổi giữa các chương trình giáo dục khi người học chuyển ngành hoặc lên cấp độ cao hơn.
- Quy định về việc thực hiện và công nhận kết quả học tập: Các bộ trưởng quy định việc thực hiện chương trình giáo dục và công nhận kết quả học tập trong giáo dục đại học và nghề nghiệp.

4 Cập nhật các chương trình giáo dục mới của các cấp
Việc cập nhật các chương trình giáo dục mới rất cần thiết đề hệ thống giáo dục có thể theo kịp sự phát triển của xã hội, nâng cao năng lực học sinh và cải tiến phương pháp giảng dạy, học tập. Cùng tìm hiểu các chương trình giáo dục năm 2025 theo các cấp học đang được áp dụng:
Chương trình giáo dục mầm non
Theo Thông tư ban hành Chương trình Giáo dục mầm non Số 01/VBHN-BGDĐT, Chương trình giáo dục mầm non là chương trình khung, có tính mở, quy định mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục và đánh giá sự phát triển của trẻ, làm căn cứ cho việc quản lý, tổ chức nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ tại các cơ sở mầm non.

Cụ thể các quy định về chương trình giáo dục mầm non là gì? Sau đây là tóm tắt:
Mục tiêu của chương trình giáo dục mầm non
Giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ và các kỹ năng sống cần thiết phù hợp lứa tuổi, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
Quan điểm trong việc xây dựng giáo dục mầm non
- Chương trình khung, có tính chất mở; quy định mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục và đánh giá sự phát triển của trẻ.
- Được xây dựng dựa trên quan điểm của Đảng, Nhà nước về đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo.
- Kết nối chặt chẽ giữa các độ tuổi, trao quyền chủ động cho địa phương, giáo viên để triển khai một số nội dung giáo dục phù hợp với trẻ và điều kiện của địa phương, cơ sở giáo dục.
Nội dung giáo dục
- Phải phù hợp với sự phát triển của trẻ, liên thông giữa các độ tuổi và gắn với cuộc sống thực tế, giúp trẻ dễ dàng hòa nhập vào xã hội.
- Chú trọng phát triển thể chất, kỹ năng sống và phẩm chất như lễ phép, tự tin, yêu cái đẹp và ham hiểu biết, phù hợp với độ tuổi của trẻ.
Phương pháp giáo dục
- Giáo dục nhà trẻ cần tạo sự gắn bó, an toàn cho trẻ; phương pháp giáo dục phải phù hợp với đặc điểm cá nhân trẻ; khuyến khích giao lưu cảm xúc và phát triển giác quan.
- Giáo dục mẫu giáo cần khuyến khích trải nghiệm, khám phá môi trường; áp dụng phương châm “chơi mà học, học bằng chơi”; tổ chức các hoạt động phù hợp độ tuổi và tạo hứng thú cho trẻ.
Đánh giá sự phát triển của trẻ mầm non
Đánh giá liên tục, theo dõi sự tiến bộ của trẻ qua các hoạt động hàng ngày.

Chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS và THPT
Theo quy định pháp luật, chương trình giáo dục phổ thông là gì? – Chương trình giáo dục phổ thông là văn bản thể hiện mục tiêu giáo dục phổ thông, quy định các yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực của học sinh, nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục.
Quy định pháp luật về chương trình Giáo dục phổ thông hiện nay được áp dụng theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT, được sửa đổi bởi Điều 1 Thông tư 13/2022/TT-BGDĐT. Tóm tắt như sau:
Mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông
- Cụ thể hóa mục tiêu giáo dục, giúp học sinh làm chủ kiến thức, vận dụng hiệu quả vào đời sống, tự học suốt đời, và định hướng nghề nghiệp
- Phát triển kỹ năng tự học, định hướng nghề nghiệp phù hợp, xây dựng mối quan hệ xã hội hài hoà.
- Phát triển cá tính, nhân cách, đời sống tinh thần phong phú; xây dựng mối quan hệ hài hoà, đóng góp cho đất nước và nhân loại.
Yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực
- Phẩm chất chủ yếu: Học sinh được hình thành và phát triển các phẩm chất yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm.
- Năng lực cốt lõi: Chương trình giáo dục phổ thông hình thành và phát triển cho học sinh những năng lực cốt lõi.
- Năng lực chung: Tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo.
- Năng lực đặc thù: Ngôn ngữ, tính toán, khoa học, công nghệ, tin học, thẩm mỹ, thể chất,…
- Bồi dưỡng năng khiếu: Phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu tiềm ẩn của học sinh.
Kế hoạch giáo dục của Chương trình giáo dục phổ thông hiện nay
- Chương trình gồm hai giai đoạn: Giáo dục cơ bản (lớp 1 – 9) và giáo dục định hướng nghề nghiệp (lớp 10 – 12).
- Hệ thống môn học và hoạt động giáo dục phổ thông bao gồm: Môn học bắt buộc, môn lựa chọn theo định hướng nghề nghiệp và môn tự chọn.
- Thời gian học: 1 năm tương đương 35 tuần, các cơ sở tổ chức dạy học 1 hoặc 2 buổi/ngày. Các cơ sở này đều phải thực hiện nội dung giáo dục bắt buộc chung thống nhất đối với tất cả cơ sở giáo dục trong cả nước.

5 Lời kết
Chương trình giáo dục là vấn đề cần quan tâm và phát triển. Một quốc gia thịnh vượng là một quốc gia có cho mình chương trình giáo dục tiên tiến vì vậy mỗi chúng ta cần phải cố gắng học tập, góp phần nhỏ vào công cuộc xây dựng chương trình giáo dục này. Hy vọng các kiến thức của Liên Việt Education cung cấp sẽ hữu ích dành cho bạn.
Chúc bạn thành công!
CÔNG TY CỔ PHẦN GIÁO DỤC LIÊN VIỆT
Hà Nội
- Số 17, ngõ 167 Tây Sơn, Quang Trung, Đống Đa, Hà Nội
- Số 87 Nguyễn Phong Sắc, Cầu Giấy, Hà Nội
Hồ Chí Minh
- Số 352 đường Ba Tháng Hai, Phường 12, Q10, TPHCM
Hotline: 0962.780.856
Email: lienhe@lienviet.edu.vn
Website: https://lienviet.edu.vn/