Muốn hướng đến một nền giáo dục tiên tiến và phát triển đuổi kịp các nước tiến bộ trên thế giới, thì chúng ta cần phải có những phương pháp giáo dục cụ thể. Vậy phương pháp giáo dục được hiểu là gì? Vai trò và lợi ích của nó đem lại ra sao.Hãy cùng Liên Việt Education nghiên cứu và tìm hiểu các vấn đề liên quan đến phương pháp giáo dục nhé!
1 Phương pháp giáo dục là gì? Vai trò và lợi ích?
Khái niệm
Phương pháp giáo dục là việc vận dụng các nguồn lực, trang thiết bị trong giáo dục để ứng dụng vào việc dạy và học. Các nguồn lực ấy có thể là giáo viên, trường lớp, thiết bị giảng dạy, giáo án,…
Vậy phương pháp giáo dục có vai trò và lợi ích như thế nào đối với mỗi người và xã hội, hãy xem xét câu trả lời dưới đây.
Vai trò và lợi ích của phương pháp giáo dục
Về vai trò và lợi ích của phương pháp giáo dục:
Phương pháp giáo dục được coi là nền tảng, con đường cung cấp các kiến thức và tạo ra hiệu quả trong nền giáo dục hiện nay.
Nhờ phương pháp giáo dục mà người học có thể hình dung chi tiết việc học của mình như thế nào, từ đó nắm bắt được trọng tâm của các kiến thức. Hình thành nên tư duy phát triển và nhận thức đúng đắn về các hành vi của bản thân trong xã hội.
Xem thêm: Phổ cập giáo dục là gì? Các quy định về phổ cập giáo dục hiện nay
2 Các phương pháp giáo dục tốt nhất hiện nay
Giáo dục đòi hỏi cả một quá trình lâu dài và cần có sự kết hợp của nhiều yếu tố, trong đó phương pháp giáo dục đóng vai trò quan trọng. Tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các phương pháp giáo dục phổ biến nhất hiện nay.
Các phương pháp giáo dục thuyết phục
Phương pháp giáo dục chính là dùng tác động của nhân tâm, tác động vào nhận thức cho người học thấy rằng đau là điều đúng, theo lẽ phải từ đó hình thành nên tính cách, hành vi tốt đẹp.
Phương pháp này bao gồm:
- Phương pháp nêu gương
Phương pháp nêu gương là phương pháp có thể dùng chính tấm gương của người dạy hoặc một tấm gương tích cực có lối sống, sự ảnh hưởng rộng để có thể lan tỏa những điều tốt đẹp mà người đó đem lại.
Từ đó tác động đến nhận thức của cá nhân và hành vi thông qua khuôn mẫu của người được làm gương và tạo ra những nhận thức, đúc kết cho chính người học từ tấm gương mà mình noi theo.
- Phương pháp khuyên giải
Phương pháp khuyên giải là phương pháp tác động bằng lời nói, sự khuyên nhủ, giải thích và lý luận giúp cho người đọc có thể nghe và hiểu về các vấn đề, nhận thức trong cuộc sống.
- Phương pháp tranh luận
Tranh luận là phương pháp tạo nên một sự cạnh tranh lành mạnh và mục đích của cuộc cạnh tranh này là hướng đến giải quyết một vấn đề, giúp bài trừ đi những quan điểm sai và nhận ra lý lẽ đúng đắn cho chính bản thân và người đối diện tham gia tranh luận.
Tranh luận có hiệu quả khi cả người hùng biện và người tranh luận đều hướng đến mục đích tốt đẹp.
Gợi ý: Chương trình giáo dục là gì? Các chương trình giáo dục hiện nay
Các phương pháp giáo dục hoạt động thực tiễn
Phương pháp giáo dục hoạt động thực tiễn là dùng hành động và tổ chức các hoạt động thực tiễn như ngoại khóa, tăng cường giao lưu để đảm bảo từ đó tác động đến hành vi và ý thức của con người hướng con người đến những lý luận tốt đẹp.
Phương pháp này bao gồm:
- Phương pháp rèn luyện, luyện tập
Phương pháp này là phương pháp dùng sự kỷ luật, hoạt động thực tiễn để có thể giúp người học nắm bắt, tạo nên hành vi, ứng xử theo thói quen và lối sống lành mạnh.
Một trong số đó là đưa ra các phương pháp luyện tập rèn luyện và kế hoạch hóa cụ thể các mục tiêu cần đạt được.Hướng đến sự lặp đi lặp lại và củng cố những hành vi, suy nghĩ tích cực, tốt đẹp.
Trong quá trình học người giảng dạy và người phổ biến giáo dục cần bám sát và đánh giá dựa trên kết quả của học viên để có thể đưa ra các kế hoạch bài bản nhất để rèn luyện.
- Phương pháp đưa con người tiếp xúc và rèn luyện trong thực tiễn
Đưa con người tiếp xúc và rèn luyện trong cuộc sống chính là gắn liền nhận thức của người học đối với cuộc sống của chính họ hằng ngày, để có thể tiếp xúc với các quan điểm xã hội và học tập từ chính những điều xảy ra trong thực tế.
Ví dụ như các hoạt động:
- Tổ chức tham quan, dã ngoại.
- Tham gia các hoạt động tình nguyện, hoạt động ngoại khóa ở trường, lớp, nơi làm việc.
- Tham gia các hoạt động lễ hội, văn hóa truyền thống.
Tham gia vào các hoạt động thực tiễn người học có thể rút ra cho mình những suy nghĩ riêng về các hoạt động và hành vi của bản thân trong việc hòa nhập với cộng đồng, xã hội. Từ đó hình thành nên thế giới quan và tính cách cho bản thân thông qua nghiên cứu và tham gia các hoạt động thực tiễn.
Đọc thêm: Chất lượng giáo dục là gì? Các yếu tố tạo lên chất lượng giáo dục
Các phương pháp giáo dục điều chỉnh hành vi
Phương pháp kích thích hành vi chính là dùng những phương pháp như động viên bằng lời nói, hiện vật, hành vi,.. nhằm kích thích con người có thể nhận ra năng lực của bản thân, sửa chữa những thiếu sót và sai lầm còn tồn đọng.
Phương pháp này bao gồm:
- Phương pháp khen thưởng
Phương pháp này khuyến khích đưa những lời khen, những sự biểu hiện tích cực dành cho người được giáo dục khi họ vừa tạo ra những thành tích và hoạt động có hiệu quả.
Mục đích của khen thưởng không chỉ hướng đến khuyến khích hành vi, sự thành công của một cá nhân hay tập thể mà nó còn hướng đến động cơ của hành động.
Khen thưởng có thể gồm:
-
- Lời khen của giáo viên dạy học
- Lời khen đến từ bạn bè và mọi người xung quanh
- Khen thưởng bằng vật chất,…
Phương pháp này đánh vào trọng tâm lòng yêu thích được công nhận, đề cao cái tôi tốt đẹp và phát triển.
- Phương pháp khiển trách
Phương pháp khiển trách là phương pháp đưa ra sự biểu thị không hài lòng đối với một hành vi, cách làm không đúng, sai trái từ đó tác động nên nhận thức giúp cho người bị khiển trách hiểu được vấn đề và lỗi mắc phải để có thể cải thiện một cách tốt hơn.
Phương pháp này có thể biểu hiện như:
-
- Nhắc nhở trước tập thể
- Phê bình cá nhân
- Đưa ra các lời cảnh cáo trong học tập, công việc,…
Để đưa ra những phương pháp khiển trách người sử dụng phương pháp này phải thật sự thận trọng tránh các trường hợp khiển trách sai và gây ra phản tác dụng đối với người học.
- Phương pháp thi đua
Phương pháp thi đua là dùng các biện pháp kích thích, thúc đẩy nhằm giúp cho con người có thể tạo ra động lực để hoàn thiện hơn năng lực và khả năng tiềm tàng trong bản thân. Giúp mọi người có thể học tập và làm việc một cách tích cực hơn.
Tổng quan lại các phương pháp giáo dục đều mang đặc điểm chung đó là muốn hướng con người đến với thế giới nhận thức đúng đắn, giúp phát triển kiến thức và thể chất con người trong xã hội từ đó có thể làm chủ hành vi và nhận thức của bản thân mình.
Vậy trong các phương pháp trên nên áp dụng phương pháp giáo dục nào vào giảng dạy để có thể mang tới hiệu quả tốt nhất.Dưới đây là phần bình luận về các phương pháp này.
Xem ngay: Ngành quản lý giáo dục là gì?
3 Nên áp dụng phương pháp giáo dục nào?
Tùy thuộc vào từng môi trường giáo dục khác nhau mà có thể áp dụng các phương pháp giáo dục khác nhau .Mỗi phương pháp lại đem đến điểm mạnh và điểm yếu riêng biệt. Phải làm sao biết cách phối hợp và hài hòa các phương pháp lại với nhau tạo nên sự hiệu quả tốt nhất. Đó mới chính là phương pháp giáo dục hoàn thiện nhất dành cho người học.
Bên cạnh nhận thức đó chính là hành vi chỉ có kết hợp nhuần nhuyễn giữa các phương pháp này với nhau mới tạo nên hiệu quả trong cả dạy và học.Tránh tình trạng lạm dụng, hoặc dùng sai phương pháp gây phản tác dụng và tác động xấu đến người học.
Đọc ngay: Tìm hiểu mô hình giáo dục đại học tại Việt Nam hiện nay
4 Kết luận
Hiện nay các phương pháp giáo dục ngày càng đa dạng và phong phú, nhưng tựu chung mục đích của chúng đều hướng đến mục tiêu giúp con người có thể học tập và phát triển bản thân một cách hoàn thiện nhất. Việc áp dụng phương pháp giáo dục nào còn tùy thuộc vào tính chất và đối tượng bạn hướng đến. Mong rằng các kiến thức mà Liên Việt Education cung cấp có thể giúp cho bạn hiểu hơn về các phương pháp giáo dục này và có thể áp dụng hiệu quả trong thực tiễn dạy và học.
CÔNG TY CỔ PHẦN GIÁO DỤC LIÊN VIỆT
Hà Nội
- Số 17, ngõ 167 Tây Sơn, Quang Trung, Đống Đa, Hà Nội
- Số 87 Nguyễn Phong Sắc, Cầu Giấy, Hà Nội
Hồ Chí Minh
- Số 352 đường Ba Tháng Hai, Phường 12, Q10, TPHCM
Hotline: 0962.780.856
Email: lienhe@lienviet.edu.vn
Website: https://lienviet.edu.vn/
