Trình độ chuyên môn là yếu tố quan trọng thể hiện năng lực và kiến thức của cá nhân. Việc trình bày đúng và ấn tượng trình độ chuyên môn trong sơ yếu lý lịch là bước đầu quan trọng để mở ra những cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn. Vậy trình độ chuyên môn là gì? Nên đề cập như thế nào trong CV? Mời cùng Liên Việt tìm hiểu!
1 Trình độ chuyên môn là gì?
Trình độ chuyên môn là thuật ngữ dùng để chỉ khả năng, năng lực của một người về một lĩnh vực nhất định, thường được xác định dựa trên quá trình đào tạo, bằng cấp chuyên môn và kinh nghiệm làm việc. Trình độ chuyên môn gắn liền với những cấp bậc nhất định như sơ cấp, trung cấp, cao đẳng, kỹ sư, cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ,…
Một số ví dụ sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn “trình độ chuyên môn là gì”:
- Thạc sĩ luật: Cá nhân làm trong lĩnh vực luật, đạt trình độ bằng cấp thạc sĩ.
- Kỹ sư cơ khí: Người làm trong lĩnh vực cơ khí, đạt trình độ bằng cấp kỹ sư.
- Tiến sĩ y dược: Cá nhân làm trong lĩnh vực y dược, đạt trình độ bằng cấp tiến sĩ.

2 Phân cấp trình độ chuyên môn hiện nay
Trình độ chuyên môn được phân cấp rõ ràng để phản ánh mức độ đào tạo và năng lực của mỗi cá nhân trong lĩnh vực nghề nghiệp. Hiểu rõ các cấp trình độ giúp mỗi cá nhân có định hướng học tập rõ ràng và hỗ trợ trong việc lựa chọn nghề nghiệp phù hợp. Dưới đây là bảng các cấp trình độ chuyên môn hiện nay:
Cấp trình độ chuyên môn | Đối tượng |
Sơ cấp | Cá nhân đã hoàn thành chương trình đào tạo ngắn hạn về lĩnh vực kỹ thuật, vừa học vừa thực hành. |
Trung cấp | Những người đã tốt nghiệp bậc THCS/THPT tham gia chương trình đào tạo bậc trung cấp. Thời gian đào tạo 2 năm đối với người tốt nghiệp THPT và 4 năm đối với người tốt nghiệp THCS. |
Cao đẳng | Người học tốt nghiệp THPT, tham gia đào tạo từ 2 – 3 năm tại các trường cao đẳng. |
Cử nhân | Sinh viên hoàn thành chương trình đào tạo từ 4 – 6 năm tại các trường đại học và tốt nghiệp hệ cử nhân. |
Kỹ sư | Sinh viên hoàn thành chương trình đào tạo từ 4 – 6 năm bậc đại học thuộc các ngành kỹ thuật, đạt bằng kỹ sư. |
Thạc sĩ | Người đã tốt nghiệp đại học, tham gia đào tạo 2 năm để nâng cao kiến thức chuyên môn và thực hiện đề tài nghiên cứu. |
Tiến sĩ | Người đã tốt nghiệp thạc sĩ, tham gia đào tạo chuyên sâu và nghiên cứu từ 3 – 5 năm để đạt học vị cao nhất. |
Bảng tổng hợp 07 cấp trình độ chuyên môn phổ biến hiện nay
Sự phân cấp trình độ chuyên môn giúp cá nhân xây dựng lộ trình phát triển rõ ràng, từ đó đạt được mục tiêu chuyên môn trong lĩnh vực của mình. Với nhà tuyển dụng, sự phân cấp này hỗ trợ cho việc quản lý nhân sự, xác định mức lương và yêu cầu tuyển dụng, từ đó tối ưu hóa quy trình tuyển dụng và phát triển nhân lực.

3 Sự khác biệt giữa trình độ chuyên môn và trình độ học vấn
Trình độ chuyên môn và trình độ học vấn là hai khái niệm thường được nhắc đến khi đánh giá hiểu biết của một cá nhân đối với lĩnh vực nghề nghiệp. Hai thuật ngữ này khác nhau về bản chất nhưng lại có nhiều nét tương đồng trong dấu hiệu thể hiện, dễ gây nhầm lẫn nếu không hiểu kỹ.
Vậy khác biệt giữa trình độ học vấn và trình độ chuyên môn là gì? Bảng so sánh sau đây sẽ làm rõ:
Tiêu chí | Trình độ chuyên môn | Trình độ học vấn |
Khái niệm cơ bản | Kiến thức và kỹ năng cụ thể trong một lĩnh vực nghề nghiệp nhất định. | Cấp bậc giáo dục mà cá nhân đạt được trong hệ thống giáo dục chính quy. |
Lộ trình đạt được | Thông qua nhiều con đường khác nhau, từ giáo dục chính quy (trường nghề, CĐ, ĐH) hoặc phi chính quy (chứng chỉ đào tạo nghề, khóa học ngắn hạn, đào tạo tại chỗ). | Thông qua đào tạo chính quy và được phân chia theo các cấp độ giáo dục từ bậc tiểu học đến đại học và sau đại học. |
Ứng dụng trong thực tế | Được đề cao trong các công việc đòi hỏi kỹ năng thực hành cao và kinh nghiệm cụ thể. | Được yêu cầu khi ứng tuyển vào các vị trí cần kiến thức nền tảng hoặc khả năng học hỏi và phát triển trong một lĩnh vực nhất định. |
Ví dụ | Công ty công nghệ A ưu tiên tuyển dụng một lập trình viên có chứng chỉ chuyên môn về ngôn ngữ lập trình bằng Tiếng Anh. | Trường Tiểu học B tuyển dụng giáo viên là sinh viên tốt nghiệp bậc cử nhân chuyên ngành sư phạm Tiếng Anh. |
Bảng phân biệt trình độ chuyên môn và trình độ học vấn
Để trả lời ngắn gọn sự khác biệt giữa trình độ học vấn và trình độ là gì, có thể hiểu như sau: Trình độ chuyên môn tập trung vào kỹ năng thực tế và khả năng áp dụng trong công việc, còn trình độ học vấn chủ yếu liên quan đến nền tảng kiến thức từ giáo dục chính quy.

4 Những tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn của giáo viên
Trong các ngành nghề hiện nay, nhà giáo là một công việc yêu cầu khắt khe về trình độ chuyên môn. Ngoài kiến thức vững vàng về môn học, giáo viên còn cần kỹ năng sư phạm và khả năng ứng dụng phương pháp giảng dạy hiệu quả.
Đối với nhà giáo, pháp luật quy định về tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn nghiệp vụ là gì? Khoản 1 Điều 72 Luật Giáo dục 2019 quy định về Trình độ chuẩn được đào tạo của nhà giáo là căn cứ giải đáp:
- Giáo viên mầm non: Có bằng tốt nghiệp cao đẳng sư phạm trở lên.
- Giáo viên tiểu học, THCS/THPT: Có bằng cử nhân ngành giáo dục hoặc bằng cử nhân chuyên ngành phù hợp môn học và có chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm.
- Giáo viên đại học: Có bằng thạc sĩ đối với nhà giáo dạy trình độ đại học; bằng tiến sĩ đối với nhà giáo giảng dạy, hướng dẫn luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ.

5 Hướng dẫn cách viết trình độ chuyên môn trong sơ yếu lý lịch đúng
Trình độ chuyên môn là nội dung hết sức quan trọng trong các CV xin việc. Để gây ấn tượng với nhà tuyển dụng, ứng viên cần biết cách trình bày nội dung này sao cho hấp dẫn và thể hiện được điểm mạnh của bản thân.
Vậy trong hồ sơ xin việc, mục trình độ chuyên môn ghi gì và ghi như thế nào thì hợp lý? Sau đây là hướng dẫn cách ghi trình độ chuyên môn trong sơ yếu lý lịch, bạn có thể tham khảo:
- Trình bày ngắn gọn, rõ ràng: Nêu thông tin bằng các từ khóa chính, ngắn gọn, dễ đọc, tránh sử dụng các từ ngữ mang tính hàn lâm và lời văn rườm rà.
- Sắp xếp theo thứ tự thời gian: Bắt đầu từ trình độ mới nhất (cao nhất) rồi liệt kê ngược dần quá trình đào tạo, giúp nhà tuyển dụng thấy được thông tin quan trọng nhất và thể hiện được sự phát triển của ứng viên qua các giai đoạn.
- Kết hợp học vấn và kinh nghiệm: Đưa thông tin bằng cấp/trình độ học vấn cùng các khóa bồi dưỡng, chứng chỉ đào tạo chuyên sâu sẽ làm nổi bật hiểu biết và nền tảng chuyên môn của ứng viên.
- Nhấn mạnh kết quả đạt được: Đưa vào những thành tựu hoặc kết quả nổi bật trong quá trình học tập hoặc công việc.
- Tùy chỉnh cho từng công việc: Điều chỉnh thông tin để phù hợp với yêu cầu của vị trí ứng tuyển, giúp bạn nổi bật hơn.
Ví dụ về cách ghi trình độ chuyên môn trong hồ sơ xin việc của một giáo viên dạy Tiếng Anh:
- Bằng Thạc sĩ Ngôn ngữ Anh – Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội (2024)
- Bằng Cử nhân Sư phạm Tiếng Anh – Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội (2020)
- Chứng chỉ IELTS 8.0 – IDP Việt Nam cấp (2024)
- Chứng chỉ Bồi dưỡng Nghiệp vụ Sư phạm cho giáo viên Tiếng Anh cấp Tiểu học – Đại học Sư phạm Hà Nội (2022).

Trình độ chuyên môn là yếu tố quan trọng giúp cá nhân khẳng định năng lực và thu hút sự chú ý của nhà tuyển dụng. Mong rằng thông tin mà Liên Việt cung cấp sẽ giúp bạn hiểu rõ trình độ chuyên môn là gì và cách tạo ấn tượng trong CV xin việc. Chúc bạn thành công!