Phí hoa hồng môi giới bất động sản là yếu tố không thể thiếu trong các giao dịch nhà đất. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ cách tính toán và trách nhiệm của các bên liên quan về khoản chi trả này. Để làm rõ, hãy cùng Liên Việt Edu tìm hiểu chi tiết qua các nội dung sau đây.
1 Hoa hồng môi giới bất động sản là gì?
Căn cứ Điều 63 Luật Kinh doanh bất động sản 2023, hoa hồng môi giới bất động sản là khoản tiền hoa hồng mà người môi giới nhận được sau khi hoàn thành giao dịch mua, bán, cho thuê hoặc chuyển nhượng bất động sản.
Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc đơn vị kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản sẽ có trách nhiệm thanh toán khoản phí này cho người môi giới BĐS.
2 Mức hoa hồng môi giới bất động sản là bao nhiêu?
Căn cứ khoản 2 Điều 63 Luật Kinh doanh bất động sản 2023, khoản phí thù lao và hoa hồng môi giới nhà đất hiện nay được quy định như sau:
Mức thù lao, hoa hồng môi giới bất động sản phụ thuộc thỏa thuận giữa cá nhân môi giới bất động sản với bên thuê dịch vụ (là doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc đơn vị kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản).
Như vậy, theo quy định luật trên, pháp luật không quy định cụ thể về mức hoa hồng môi giới bất động sản (cũng không quy định về mức trần hoa hồng). Khoản phí này có thể được tính theo tỷ lệ phần trăm của hợp đồng giao dịch hoặc là một khoản cố định tùy vào thỏa thuận của các bên.
Trên thị trường hiện nay, tỷ lệ hoa hồng môi giới nhà đất thường dao động từ 1% – 3% giá trị hợp đồng giao dịch bất động sản. Tuy nhiên, tùy vào giá trị bất động sản cùng những thỏa thuận giữa người bán – người mua, phí môi giới sẽ có các mức khác nhau.
Ví dụ: Một căn nhà riêng lẻ được bán với giá 1 tỷ đồng, phí hoa hồng môi giới có thể giao động khoảng 10 – 24 triệu VNĐ.
3 Bên nào sẽ phải trả phí môi giới nhà đất?
Căn cứ Điều 63 Luật Kinh doanh bất động sản 2023: Doanh nghiệp môi giới sẽ chịu trách nhiệm thanh toán hoa hồng cho người môi giới cá nhân (nhân viên môi giới bất động sản). Đồng thời, doanh nghiệp thực hiện thu phí môi giới từ người mua hoặc người bán (theo thỏa thuận) như một phần trong chi phí dịch vụ của doanh nghiệp.
Lưu ý: Quy định luật này bắt đầu có hiệu lực kể từ 01/01/2025.
Còn hiện tại, pháp luật không quy định cụ thể đối tượng trả phí môi mới bất động sản. Vì vậy, việc thanh toán phí môi giới nhà đất sẽ phụ thuộc vào thỏa thuận hợp đồng giữa các bên trong giao dịch.
Trên thực tế, phí môi giới bất động sản thường được các bên chi trả như sau:
- Trường hợp 1: Người bán hoặc người mua sẽ tự chi trả toàn bộ chi phí môi giới.
- Trường hợp 2: Người bán và người mua mỗi bên trả một phần phí môi giới (50/50 hoặc theo tỷ lệ khác tùy vào thương lượng giữa đôi bên).
4 Thu phí hoa hồng môi giới BĐS không đúng quy định sẽ bị xử phạt như thế nào?
Căn cứ theo khoản 1 Điều 58 Nghị định 16/2022/NĐ-CP và điểm c khoản 3 Điều 4 Nghị định 16/2022/NĐ-CP:
- Phạt tiền từ 100 – 120 triệu VNĐ đối với tổ chức thu các loại phí liên quan đến chuyển nhượng bất động sản không đúng quy định.
- Đối với cá nhân vi phạm, mức phạt tiền được tính bằng 1/2 mức phạt áp dụng cho tổ chức, tương đương 50 – 60 triệu VNĐ.
Bên cạnh đó, bên vi phạm phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả là buộc trả lại khoản thu phí chuyển nhượng môi giới bất động sản không đúng quy định.
5 Tiền hoa hồng môi giới bất động sản có phải chịu thuế TNCN không?
Căn cứ điểm c khoản 2 Điều 3 Nghị định 65/2013/NĐ-CP: Tiền hoa hồng môi giới nằm trong thu nhập chịu thuế của cá nhân. Như vậy, khoản tiền hoa hồng môi giới bất động sản có phải chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) như các khoản thu khác từ lao động.
Ngoài ra, căn cứ điểm b khoản 2 Điều 8 Thông tư 111/2013/TT-BTC, sửa đổi bởi khoản 6 Điều 25 Thông tư 92/2015/TT-BTC: Thời điểm xác định thu nhập chịu thuế TNCN từ khoản tiền hoa hồng môi giới bất động sản là thời điểm mà doanh nghiệp bất động sản thanh toán thu nhập cho người nộp thuế.
Vậy thu nhập từ tiền hoa hồng của cá nhân hành nghề môi giới nhà đất là bao nhiêu thì không phải đóng thuế thu nhập cá nhân? Quy định tại khoản 2 Điều 4 Thông tư 40/2021/TT-BTC là căn cứ để giải đáp, theo đó:
Nếu thu nhập từ kinh doanh trong năm dương lịch (bao gồm cả tiền hoa hồng môi giới bất động sản) của cá nhân không vượt quá 100 triệu VNĐ thì sẽ không phải đóng thuế thu nhập cá nhân.
Việc nắm rõ các quy định luật về hoa hồng môi giới bất động sản là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ quyền lợi của người môi giới và tránh khỏi những vi phạm pháp lý trong quá trình làm việc. Mong rằng những nội dung mà Liên Việt Edu cung cấp có thể giúp ích cho nhà môi giới trong vấn đề này!
